भाइ टीका पछाडिको धार्मिक विश्वास

 नर बहादुर बिस्ट – भाइ टीकाको मुख्य धार्मिक विश्वास यो हो कि यस दिन बहिनीको प्रार्थना, अनुष्ठान र आशीर्वादले आफ्नो भाइको दीर्घायु, स्वास्थ्य र समृद्धि सुनिश्चित गर्दछ। बदलामा, दाजुभाइहरूले आफ्ना बहिनीहरूलाई उपहारले सम्मान गर्छन्, सुरक्षा र हेरचाहको वाचा गर्छन्। यो अनुष्ठानले दाजुभाइहरू बीचको स्नेह र कर्तव्यको शाश्वत बन्धनको प्रतीक हो।

भाइ टीकासँग सम्बन्धित एउटा लोकप्रिय किंवदन्ती हिन्दु महाकाव्य, महाभारतबाट आएको हो। कथा अनुसार, कुरुक्षेत्रको महायुद्ध पछि, जेठा पाण्डव भाइ युधिष्ठिर शोकित थिए र आफ्ना भाइहरू र पत्नीको अस्तित्वमा शंका गर्थे। उनकी श्रीमती द्रौपदीले आफ्ना पति र भाइहरूलाई पुनर्जीवित गर्न र रक्षा गर्न रंगीन टीका र प्रार्थनाहरू समावेश गर्ने विशेष अनुष्ठान गरे, जसले गर्दा बहिनीको प्रेम र भक्तिको शक्तिलाई जोड दिइयो। अर्को कथा मृत्युका देवता यमराज र उनकी बहिनी यमुनाको बारेमा बताउँछ। जब यमुनाले यमराजमा टीका समारोह गरिन्, उनी प्रसन्न भए र आफ्ना भाइहरूलाई अमरता वा असामयिक मृत्युबाट सुरक्षा प्रदान गरे। यस कथाले भाइहरूलाई हानिबाट जोगाउने माध्यमको रूपमा भाइ टीका अनुष्ठानको ईश्वरीय स्वीकृतिलाई प्रकाश पार्छ।

भाइ टीकामा, दिदीबहिनीहरूले आफ्ना दाजुभाइहरूको निधारमा सुरक्षाको प्रतीकको रूपमा एक विशेष अनुष्ठान ढाँचा प्रयोग गरेर बहुरंगी टीका लगाउँछन्। टीकामा सामान्यतया सात रङहरू हुन्छन् जुन विशेष डिजाइनमा व्यवस्थित हुन्छन् जसले शरीरमा सात चक्रहरू वा ऊर्जा केन्द्रहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ, जसले आध्यात्मिक सुरक्षा र कल्याणलाई जनाउँछ। दिदीबहिनीहरूले आरती (बत्ती बाल्ने अनुष्ठान) पनि गर्छन् र माला, मिठाई र आशीर्वाद दिन्छन्। भाइहरूले, बारीमा, उपहार दिन्छन् र आफ्ना दिदीबहिनीहरूलाई रक्षा गर्ने वाचा गर्छन्, पारिवारिक कर्तव्य र प्रेमलाई सुदृढ पार्छन्। यो समारोह प्रायः भाइको घरमा वा पवित्र स्थानमा गरिन्छ, आध्यात्मिक सम्बन्धलाई सुदृढ पार्छ।

धार्मिक रूपमा, भाइ टीका केवल एक सांस्कृतिक परम्परा मात्र होइन; यो दैवी शक्तिहरू द्वारा मान्यता प्राप्त हेरचाह र सुरक्षाको पवित्र व्रत हो। यसले पारिवारिक एकता, सम्मान, र प्रियजनहरूलाई नकारात्मक प्रभाव र दुर्भाग्यबाट जोगाउन प्रार्थनाको शक्तिको हिन्दु मूल्यहरूलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। यस अनुष्ठान मार्फत, दिदीबहिनीहरूले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई रोग, दुष्टता र अकाल मृत्युबाट बचाउन खोज्दै ईश्वरीय आशीर्वाद माग्छन्, जबकि दाजुभाइहरूले जीवनभर आफ्ना दिदीबहिनीहरूलाई सहयोग र सुरक्षा गर्ने प्रतिबद्धतालाई पुनः पुष्टि गर्छन्।